TEMA KONFERENCIJE
POLOŽAJ MARGINALIZOVANIH GRUPA U DRUŠTVU
- Banja Luka, 31.05.-01.06.2019. godine -
Pojam marginalizacije se odnosi na pojedince, domaćinstva i druge socijalne grupe, koje se drže na marginama društva ili se pomjeraju izvan njih, tako što se isključuju iz različitih društvenih sistema. Utoliko je pojam marginalizacije blizak pojmu socijalne isključenosti.
Na osnovu rizika od socijalne isključenosti pojedinih društvenih grupa, mogu se prepoznati tipične grupe marginalizovanih. Zbog ekonomskog statusa u takvom položaju su siromašni, nezaposleni, beskućnici, domaćice, migranti. S obzirom na porodičnu strukturu, marginalizovana mogu biti jednočlana domaćinstva, jednoroditeljske porodice, djeca bez roditeljskog staranja, mnogočlane porodice. Prema identifikaciji, isključene grupe mogu biti nacionalne, etničke, rasne ili vjerske manjine, manjine usljed različite seksualne orijentаcije, ali i osobe sa alternativnim stilom života (nekonformističke i devijantne supkulture mladih). S obzirom na starosnu dob, rizične grupe su mladi od 15 do 29 godina, stare osobe i penzioneri. Počinioci krivičnih djela su, takođe, rizična skupina, kojoj pripadaju aktuelni i bivši zatvorenici, maloljetni delinkventi, žrtve zločina. Obrazovanje je kriterij na osnovu koga se među marginalizovanima nalaze osobe sa niskim stepenom obrazovanja, a zbog nepovoljnog zdravstvenog stanja tu su i osobe s posebnim potrebama, mentalno oboljeli, osobe zaražene HIV virusom i hepatitisom C, zavisnici od alkohola i psihoaktivnih supstanci, genetski i hronično oboljela lica. Specifičnu grupu čine osobe sa tjelesnim invaliditetom i mentalnim teškoćama.
Marginalizacijа je posljedica diskriminacije i nemogućnosti korištenja ljudskih prava. Apsolutna uskraćenost znači odsustvo šansi ili nemogućnost pristupa određenim resursima, insititucijama ili društvenim procesima, dok relativna uskraćenost podrazumijeva smanjene šanse za uključеnje u kvalitetne usluge, resurse i razvojne procese društva. U korjenitim (strukturalnim) promjenama položaja marginalizovanih treba da učestvuju, ne samo relevantne institucije, ustanove i organizacije, nego i oni koji najviše trpe – marginalizovani. Pritom, nauka treba da razvija različite koncepcije, pristupe, metode, modele i strategije...